Inlichtingen over de patiënt dan wel het verstrekken van inzage in of afschrift van het patiëntendossier aan derden mag uitsluitend plaatsvinden met toestemming van de patiënt of diens vertegenwoordiger. De vertrouwelijkheid tussen arts en patiënt is een van de meest wezenlijke elementen van de behandelrelatie.
Is toestemming nodig voor informatieverstrekking aan een collega?
Nee, aan hulpverleners die rechtstreeks bij de behandeling zijn betrokken (medebehandelaars) en vervangers/waarnemers mag zonder expliciete toestemming informatie worden verstrekt voor zover noodzakelijk voor de te verrichten werkzaamheden.
Is toestemming nodig voor informatieverstrekking aan een vertegenwoordiger?
Nee, dat mag zonder toestemming, maar wel binnen de grenzen van goed hulpverlenerschap. Er zijn omstandigheden denkbaar waarin de vertegenwoordiger niet over alle aspecten van een behandeling behoeft te worden geïnformeerd.
Is toestemming nodig voor informatieverstrekking aan een nabestaande?
Ja, uitgangspunt is dat het beroepsgeheim ook na overlijden voortduurt. Er zijn enkele uitzonderingen:
- Veronderstelde toestemming: de arts mag ervan uitgaan dat de patiënt, indien hij nog in leven was, toestemming zou hebben verleend voor de informatieverstrekking (bv. in verband met aansprakelijkstelling na een ongeval).
- Zwaarwegende belangen die schending van het beroepsgeheim rechtvaardigen (bv. de nabestaande die informatie over de overleden moeder verlangt in verband met het verkrijgen van duidelijkheid over de eigen afstamming).
Beoordelen of aan de nabestaande informatie mag worden gegeven en volstaan met het geven van volstrekt noodzakelijke informatie.
Is toestemming nodig voor informatieverstrekking aan politie/justitie?
Dat hangt af van de omstandigheden van het geval. De volgende varianten kunnen worden onderscheiden:
- De patiënt heeft tijdens behandeling of opname mogelijk een strafbaar feit gepleegd (bv. bedreiging of diefstal): zonder toestemming mag aangifte worden gedaan → daarbij geen medische informatie verstrekken en overwegen of er aanleiding is de behandelingsovereenkomst niet aan te gaan of te beëindigen (zie: Geneeskundige behandelingsovereenkomst).
- De patiënt heeft buiten behandeling of opname mogelijk een strafbaar feit gepleegd: zonder toestemming wordt geen informatie verstrekt → beroep doen op beroepsgeheim (verschoningsrecht).
- De patiënt is slachtoffer geworden van een strafbaar feit en is zelf niet in staat toestemming voor informatieverstrekking te geven (bv. als gevolg van bewusteloosheid of ernstig letsel): op grond van veronderstelde toestemming mag informatie worden verstrekt → uitsluitend feitelijke, medische informatie verstrekken en afweging noteren in dossier.
- Er is sprake van een wettelijke plicht om inlichtingen te geven→ informatie verstrekken conform wettelijke plicht (bv. Wet op de lijkbezorging en Wet Publieke Gezondheid; m.n. informatie over infectieziekten).
- Er is sprake van een conflict van plichten: als zwijgen ernstige schade (voor personen of goederen) kan opleveren die alleen kan worden voorkomen door melding aan de politie (bv. vermoeden van kindermishandeling) → uitsluitend noodzakelijke informatie verstrekken en afweging noteren in het dossier. Let in geval van kindermishandeling op de KNMG-meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld en het daarbij behorende stappenplan.
Wat als de politie de afdeling/het ziekenhuis betreedt?
Alle publieke ruimtes zijn vrij toegankelijk. Verpleegafdelingen en patiëntenkamers mogen alleen met toestemming van de patiënt worden betreden, tenzij de politie beschikt over een machtiging van de Officier van Justitie of de politie een als verdachte aangemerkte patiënt wil aanhouden. Tijdens onderzoek/behandeling mag een ruimte alleen worden binnengetreden met toestemming van de arts. Het voorgaande geldt niet wanneer de politie de ruimte binnentreedt om hulp te verlenen in acute situaties (bv. geweld op de afdeling).
Wat te doen met gevonden drugs of wapens?
Indien drugs (op of in het lichaam), wapens of andere gevaarlijke voorwerpen worden gevonden, worden deze zo spoedig mogelijk, anoniem afgegeven aan de politie (als “gevonden voorwerp”: denk aan de geheimhoudingsplicht t.a.v. de patiënt). Er kan voorts aanleiding zijn de behandelingsovereenkomst niet aan te gaan of te beëindigen (zie Geneeskundige behandelingsovereenkomst).
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.