Bijna elk ziekenhuis heeft een eigen protocol m.b.t. prikaccidenten. Indien deze niet voorhanden is, dan kan gebruik worden gemaakt van de RIVM Richtlijn Prikaccidenten.
Bij prikaccidenten kunnen HBV, HCV en hiv worden overgedragen. Of een prikaccident leidt tot een infectie is afhankelijk van de aard van het accident, de serostatus van de bron en de vaccinatiestatus van het slachtoffer. Dit stappenplan vormt hierbij een leidraad. Overleg met de (hiv) achterwacht en vul indien aanwezig het registratieformulier in. Verwijs tijdens kantoortijden naar ARBO dienst voor personeel en GGD voor buiten.
Stap 0: Onmiddellijke actie
Laat de wond goed doorbloeden, spoel het uit en desinfecteer met alcohol of choorhexidine.
Stap 1: Beoordeling van de aard van het accident
Vraag na wat er precies gebeurd is en inspecteer de verwonding. Beoordeel het risico op overdracht.
- Bij een laag risico accident zijn alleen maatregelen nodig tegen HBV.
- Bij een hoog risico accident zijn maatregelen nodig tegen HBV, HCV en HIV.
Stap 2: Beoordeling HBV-immuunstatus slachtoffer
Is slachtoffer succesvol gevaccineerd (anti-HBs ooit > 10 IE/l) of heeft slachtoffer HBV doorgemaakt (positieve anti-HBc) dan zijn GEEN verdere HBV maatregelen nodig.
Stap 3: Achterhalen serostatus van de bron
Bij een laagrisico accident volstaat HBsAg bij de bron.
In het geval van een hoog risico accident bepaal dan bij de bron een HBsAg (binnen 24 uur), antiHCV en HIV combotest (binnen 2 uur). Indien bron niet beschikbaar is, inschatting maken op basis van epidemiologische gegevens:
Hoogrisicogroepen |
HBV |
HCV |
HIV |
Hemodialysepatiënten |
+ |
+ |
|
Hemofiliepatiënten |
+ |
+ |
(+) |
Geestelijk gehandicapten in instituten |
+ |
|
|
Personen afkomstig uit niet-westerse landen |
+ |
|
|
Personen afkomstig uit Egypte |
+ |
+ |
|
Personen afkomstig uit Sub-Sahara Afrika |
+ |
|
+ |
Intraveneuze druggebruikers |
+ |
+ |
+ |
Mannen die seks hebben met mannen |
+ |
(+) |
+ |
Prostituees |
+ |
|
+ |
Stap 4: Maatregelen ten aanzien van HBV
Bij zowel hoog als laag risico accidenten dient in elk geval zo spoedig mogelijk gestart te worden met HBV vaccinatie volgens schema 0-1-6 maanden.
Dien bij een hoog risico accident en (hoog risico op) een HBsAg positieve bron binnen 24 uur 500 IE i.m. HBV immuunglobuline toe.
Stap 5: Maatregelen ten aanzien van HCV
Bij laag risico accident zijn geen maatregelen nodig.
Bij een hoog risico accident wordt bij slachtoffer na 1 maand en na 3 maanden HCV-RNA bepaald.
Stap 6: Maatregelen ten aanzien van HIV
Bij een laag risico accident zijn geen maatregelen nodig.
Bij een hoog risico accident en (hoog risico op) een HIV positieve bron wordt post-expositie profylaxe (PEP) geadviseerd. Deze dient binnen maximaal 72 uur na het incident te worden gestart. Verwijs patiënt naar een HIV-behandelaar. Bij een hoog risico accident en een laag risico op seropositiviteit wordt in principe een negatieve indicatie voor PEP besproken. In beide gevallen wordt een nulmeting gedaan & na 6 weken en 3 maanden een reguliere HIV test (anti-HIV en p24) bepaald.
Stap 7: Afname nulserum bij slachtoffer
Indien er bij slachtoffer virologische nacontrole plaatsvindt, dan wordt direct na het accident een nulserum afgenomen, zodat (achteraf) bepaald worden of de blootgestelde al voor het accident geïnfecteerd was met HBV, HCV of hiv. Zorg dan voor een vervolgafspraak bij polikliniek of ARBO dienst.
Stap 8: Voorlichting en preventie van verdere verspreiding
Geef bij hoog risico accidenten adviezen ter voorkoming van verdere verspreiding van HBV/HCV/HIV.
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.