Binnen de antipsychotica worden klassieke (typische) en atypische antipsychotica onderscheiden. Klassieke antipsychotica ontlenen hun werking door blokkade van de dopamine type 2 receptor en geven derhalve frequent extrapiramidale bijwerkingen. Atypische antipsychotica hebben veelal minder dopamine blokkerende effecten en meer op de andere neurotransmittersystemen. Overigens hebben alle antipsychotica in wisselende mate effect op dopaminerge, histaminerge, serotonerge, adrenerge en cholinerge neurotransmittersystemen. Afhankelijk van het receptorprofiel van het gebruikte antipsychoticum zijn de bijwerkingen te voorspellen.
De belangrijkste risico’s van intoxicaties met antipsychotica zijn ritmestoornissen en plotselinge hartdood als gevolg van polymorfe ventriculaire tachycardie door verlengde QT-tijd (haloperidol, quetiapine).
Extrapiramidale verschijnselen zoals parkinsonisme en dystonie (klassieke antipsychotica) en mogelijk anticholinergische verschijnselen (afhankelijk van het middel)
Maligne neurolepticasyndroom: in verloop van een aantal dagen veranderde mentale status, hyperthermie, spierrigiditeit en instabiliteit van het sympathisch zenuwstelsel.
Ter vermindering van absorptie valt toediening van actieve kool en binnen 1-2u na inname eventueel maagspoelen te overwegen. Dit laatste vrijwel altijd na zekeren van de luchtweg middels endotracheale intubatie.
Bij verlengde QT-tijd is bewaking aangewezen gedurende tenminste 4-6 uur. Bij sufheid is er geen geschikt antidotum.
Extrapiramidale verschijnselen kunnen worden bestreden met biperideen (akineton) i.v. 5-10mg.
Bij aanwijzingen voor het maligne neurolepticasyndroom is vaak IC opname geïndiceerd voor ondersteunende behandeling met o.a. rehydratie, koeling, benzodiazepinen, dopamine agonist (bromocriptine), en eventueel spierrelaxans (dantroleen).
Voor specifieke adviezen wordt verwezen naar stofmonografieën van het NVIC en toxicologie.org.
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.