Intoxicatie met koolmonoxide (CO) is een potentieel levensbedreigende aandoening. CO is toxisch doordat het competitief interfereert met zuurstofbinding aan hemoglobine (affiniteit is 210 maal hoger), voorkomt dat reeds Hb-gebonden zuurstof kan worden vrijgemaakt en mitochondrieel door blokkade van cytochroom oxidase waardoor het aeroob metabolisme stokt.
Vorming van CO is het resultaat van onvolledige verbranding in een afgesloten of onvoldoende geventileerde ruimte. Zintuigelijke detectie is niet mogelijk doordat het een niet irriterende, geur- en smaakloos gas is.
Diagnose
De diagnose berust op de combinatie van aanwijzingen in de anamnese (brand, brandende kachel in afgesloten ruimte, geiser of CV-installatie) en een verhoogd percentage aan carboxyhemoglobine (HbCO) in het bloed.
De belangrijkste symptomen zijn hoofdpijn en een veranderd bewustzijn, variërend van somnolentie tot coma. Andere mogelijke orgaandisfuncties zijn toe te schrijven aan weefselhypoxemie: hersenoedeem en focale necrose, nystagmus, visus- en gehoorverlies, ataxie, perifere neuropathie (motorische en sensibele afwijkingen), lever- en nierfunctiestoornissen, hypofyse-uitval, rhabdomyolyse met compartimentsyndroom en urine-incontinentie.
Vitale functies: verlaagde saturatie (onbetrouwbaar), tachycardie, tachypneu.
Huid/slijmvliezen: zelden afwijkend
Neuromusculair: insulten, motorische en sensibele stoornissen.
Mentale status: verwardheid, verminderd bewustzijn, coma.
Beleid: zie stroomschema CO-intoxicatie
- Behandeling bestaat uit zuurstof. Dit verkort de halfwaardetijd van CO van 4 uur bij kamerlucht naar 90 minuten bij 100% zuurstof en 23 minuten bij hyperbare zuurstoftherapie.
- Bij een CO percentage >10% wordt altijd behandeld, ongeacht de symptomen.
- Wanneer de patiënt niet comateus is of is geweest en er geen beademingsindicatie bestaat, wordt gedurende 8 uur behandeld met een ‘non-rebreathing’ masker met 100% zuurstof.
- Beademde patiënten worden gedurende 8 uur beademd met 100% zuurstof en daarna op geleide van de bloedgassen; additionele behandeling met hyperbare zuurstof is niet geïndiceerd.
Opmerkingen:
- Behandeling van een patiënt met CO-intoxicatie vindt alleen plaats als de CO expositie binnen 24 uur vóór presentatie heeft plaatsgevonden.
- Patiënten die comateus zijn of zijn geweest worden overgebracht naar een centrum waar behandeling met hyperbare zuurstof mogelijk is, indien het tijdsinterval tussen CO expositie en start therapie naar verwachting minder dan 8 uur bedraagt.
- Hyperbare zuurstof therapie in een hyperpressietank bestaat uit 2-3 sessies met 2-3 absolute atmosfeer (ATA).
- Zwangeren: wanneer een zwangere klinische symptomen en een CO percentage >20% heeft kan hyperbare zuurstof therapie overwogen worden. De foetus is meer bedreigd door CO dan de zwangere doordat koolmonoxide een hogere affiniteit heeft voor foetaal Hb, HbF, dan volwassen Hb.
- Kinderen ouder dan 28 dagen worden behandeld als volwassenen.
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.