Een toxidroom is een verzameling van symptomen, die karakteristiek zijn voor een intoxicatie met een middel uit een bepaalde groep. Toxidroom herkenning kan gebruikt worden voor de indicatie van het agens, om zo een inschatting te kunnen maken van het beloop van de intoxicatie en voor het starten van eventuele behandeling. Vaak is sprake van een mengintoxicatie en kan er een overlap van toxidromen zijn.
Sympathicomimetisch:
- Cocaïne, amfetaminen, cafeïne
- Bronchodilatatoren (beta-agonisten, bv salbutamol)
- SSRI’s en MAO-remmers (gecombineerde serotonine en sympathicomimetische toxiciteit)
Anticholinerg:
- Anti-parkinson medicatie
- Anti-epileptica
- Antipsychotica
- Antidepressiva (TCA’s 1e fase)
- Antihistaminica
- Anti-emetica
- Atropine
- Bepaalde planten en paddenstoelen
Cholinerg toxidroom:
Acetylcholinesterase-remmers
- Organofosfaten/carbamaten (isecticiden)
- Zenuwgassen (Tabun, Sarin, Soman, VX)
- Myasthenia Gravis en Alzheimer medicatie (neostigmine/Exelon)
Acetylcholine-agonisten
- Muscarinerge medicatie (carbacholinium, pilocarpine)
- Nicotinerge medicatie (nicotine)
- Bepaalde paddenstoelen
Sedatief-hypnotisch:
- Benzodiazepinen
- GHB
- Alcohol
- Anti-epileptica
- Barbituraten
Opioïd toxidroom:
- Heroïne, methadon
- Morfine, fentanyl, oxycodon, pethidine
|
A/B
|
C
|
D
|
E
|
Sympathicomimetisch
Typerend: ‘AAN’; Figh/Flight’
|
Tachypnoe
|
Tachycardie
Hypertensie
|
Hyperalert
Agitatie
Mydriasis
Convulsies
Hyperreflexie
|
Hyperthermie
Zweten
Darmotiliteit normaal
Geen urineretentie
|
Anticholinerg
Typerend: ‘AAN’; droog en meestal verward
|
-
|
Tachycardie
(Hypertensie)
|
Verwardheid
Mydriasis (niet reagerend op licht)
Convulsies
Hyperreflexie
|
Hyperthermie
Droge (rode) huid
Droge slijmvliezen
Urineretentie
Paralytische ileus
|
Cholinerg
Typerend: Natte patiënt
|
Speekselvloed
Bronchorroe
Bronchospasme
|
Bradycardie/tachydcardie
|
Veranderd/verlaagd
Bewustzijn
Miosis
Spierzwakte
Convulsies
|
Incontinentie (diarree, urine)
Tranenvloed
Zweten
Misselijkheid
Braken
|
Sedatief-hypnotisch
Typerend: Slaap-chill modus
|
Bradypnoe
Apnoe
|
Bradycardie
Hypotensie
|
Verlaagd bewustzijn
|
Hypothermie
Verminderde darmperistaltiek
|
Opioïd
Typerend: Slaap-/chill modus + miosis
|
Bradypnoe
Apnoe
|
Bradycardie
Hypotensie
|
Verlaagd bewustzijn
Miosis
|
Hypothermie
Verminderde darmperistaltiek
|
Vetgedrukte symptomen zijn typerend voor het betreffende toxidroom
Zie voor serotonine syndroom specifieke hoofdstuk
Zie voor maligne antipsychoticum syndroom specifieke hoofdstuk
Voor alle toxidromen geldt ABCDE ondersteuning en symptoombestrijding.
Sympathicomimetisch
- Benzodiazepinen, sedatie
- Bij hyperthermie verwijzing naar hoofdstuk hyperthermie
- Bij breed QRS verwijzing naar hoofdstuk QRS-verbreding bij de geïntoxiceerde patiënt
Anticholinerg
- Benzodiazepinen, sedatie
- Bij breed QRS verwijzing naar hoofdstuk QRS-verbreding bij de geïntoxiceerde patiënt
- Fysostigmine (acetylcholinesterase-remmer) ter bestrijding geagiteerd delier wordt in het algemeen ontraden.
Cholinerg
- Atropine (antagonist van acetylcholine; het remt de muscarinerge effecten van acetylcholine)
- Pralidoxime of obidoxime (reactivatie van acetylcholine esterase, alleen werkzaam indien toegediend voordat irreversibele blokkade van het esterase is opgetreden)
Sedatief-hypnotisch
- Bij benzodiazepinen mono-intoxicatie kan flumazenil overwogen worden verwijzing naar hoofdstuk bewustzijnsdaling/beleid
Opioïd toxidroom
- Op indicatie naloxon (lagere dosis bij opioïd afhankelijkheid) verwijzing naar hoofdstuk bewustzijnsdaling/beleid
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.