Zie tools, algoritme
Massaal ongecontroleerd bloedverlies wordt gedefinieerd als: 1. bloeding EN 2. systolische bloeddruk (SBP) van <90mmHg of fors verlaagd ten opzichte van voor de patiënt normale SBP EN 3. slechte respons op resuscitatie en/of transfusie ≥ 4 erytrocytenconcentraten (EC) per uur.
Agressieve behandeling voorkomt de dodelijke trias van acidose, hypothermie en coagulopathie. Realiseer dat hypotensie een late uiting van shock is.
Bloed uit orificia of wonden; cave: hematomen en petechiën. Hypotensie (systolische bloeddruk <90mmHg of fors verlaagd ten opzichte van voor de patiënt normale SBP) met tachycardie en oligurie. Meestal koude, bleke, klamme huid, soms tachypnoe, onrust en/of verwardheid. Verder buik-/rugpijn bij intra-abdominale, retroperitoneale bloeding of bloeding in het kleine bekken. Bij hematemesis/oro-naso-faryngeale bloedingen bestaat gevaar op aspiratie.
Cave:
Aanwezigheid van trauma (bijv. val met ribfractuur). Voorgeschiedenis van (macro)vasculaire chirurgie (risico op bijv. aortaduodenale fistel) en/of stollingsstoornissen. Verder afhankelijk van bloedingsplaats.
Gebruik van anticoagulantia: plaatjesaggregatieremmers, (laag-moleculair gewichts) heparine, vitamine K antagonisten, directe trombineremmers (dabigatran/Pradaxa®) of directe factor Xa remmers (rivaroxaban/Xarelto®, apixaban/Eliquis®, edoxaban/Lixiana®).
Tevens, bij directe trombine-/factor Xa remmers: wanneer laatste gift? Indien > 48 uur geleden, dan is een klinisch anticoagulant effect verwaarloosbaar bij een goede nierfunctie (eGFR > 90mL/min).
Beoordeel volgens ABCDE methodiek:
A: Bedreigde ademweg door zichtbaar bloed in de mond-keelholte?
B: Cyanose? Tachypnoe? Zuurstofsaturatie?
C: Tachycardie? Hypotensie? Bleek? Klam? Koude acra? Oligurie?
D: Verwardheid? Onrust?
E: Temperatuur?
Hb (matige parameter bij acute bloedingen), trombocyten, bloedgroep, kruisbloed, INR, PT, aPTT, trombinetijd/TT (indien CITO beschikbaar), fibrinogeen, geïoniseerd calcium, arterieel bloedgas, ureum, creatinine, lactaat.
Medicatie-specifiek (indien CITO beschikbaar):
Gericht op de lokalisatie van de bloeding. Bij onbekende primaire bloedingsfocus: beeldvorming middels echo of CT. Bij rectaal bloedverlies met hemodynamische instabiliteit en onbekend focus eerst een oesofagogastroduodenoscopie, evt. gevolgd door een colonoscopie.
Zie algoritme.
Dien eventueel medicatie-specifiek antidotum toe:
Adequate resuscitatie:
NB het is te overwegen te transfunderen op geleide van visco-elasticiteitstesten (bijv. TEG of ROTEM) indien CITO beschikbaar en lokale ervaring aanwezig is.
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.