Voorbereiding
Bij aankondiging van de hypertherme patiënt (temperatuur > 40.5 ⁰C) adviseer koeling voor en tijdens transport ‘‘cool first, transport second’’. Zorg dat de kamertemperatuur laag is. Zorg dat er bakken met water en ijs en handdoeken klaarliggen. Bij binnenkomst patiënt; verwijder kleding.
Stabiliseer de patiënt volgens de ABCDE-systematiek. Let bij hyperthermie specifiek op:
- Airway Look Listen Feel voor aanwijzingen dat er geen luchtstroom is of dat er een trauma heeft plaatsgevonden.
Handel Zorg voor een veilige en gezekerde A. Immobiliseer de nek bij aanwijzingen voor CWK-letsel.
- Breathing Look Listen Feel Hyperthermie gaat gepaard met hyperventilatie.
Handel Geef zo nodig 15L O2 via de NRB mask en titreer tot een saturatie van 94-98%. Neem een bloedgas af.
- Circulation Look Listen Feel Patienten met hyperthemie kunnen warm en zwetend binnenkomen, maar ook koud en klam. Er wordt een tachycardie gezien en kan het ECG tekenen laten zien van myocardischemie zonder bijkomende klachten van thoracale pijn.
Elektrolyten: Bij hyperthermie kunnen verschillende electrolietstoornissen onstaan; hypo- en hypernatriemie, hypo- en hyperkaliemie, hypochloremie, hypofosfatemie, hypomagnesiemie, hypocalciemie. Tevens kan er sprake zijn van rhabdomyolyse.
Handel Bij hyperthermie kan gevuld worden bij evidente volumedepletie en elektrolytstoornissen (bij hyponatriëmie mag gevuld worden met 100cc NaCl 3%).
- Disability Bij hyperthermie met een verminderd of veranderd bewustzijn is er sprake van een heatstroke. Er dient direct agressief gekoeld te worden. Insulten kunnen optreden bij een zowel heatstroke als hyponatriëmie. Meet glucose en behandel hypoglycemie.
- Exposure Herhaal temperatuurmetingen, oorthermometer kan onbetrouwbaar zijn (te lage temperatuur). Gebruik hiervoor een rectale (min 10cm diep) of oesofageale (bij geïntubeerde patiënten) thermometer.
Handel Er dient snel en agressief gekoeld te worden
Koelen
Patiënten met een hitteberoerte (temperatuur >40.5 én verminderd of veranderd bewustzijn) dienen direct en agressief gekoeld te worden. Als het koelen uitgesteld wordt is het effect van koelen vervolgens minder, geef daarom het advies om als de situatie het toelaat te koelen voor en tijdens transport. Het doel van het koelen is het bereiken van een kerntemperatuur van onder de 40 °C. Indien dit lukt binnen 30 minuten van een syncope is de kans op restschade klein. Er zijn meerdere methodes beschikbaar (zie tabel).
Een emmer gevuld met koud water en ijs, waarin handdoeken worden natgemaakt en vervolgens over het slachtoffer worden gelegd en elke 2 minuten worden gewisseld is een snelle en veilige behandeling waarmee snel gestart kan worden. Deze methode kan zowel prehospitaal als hospitaal gebruikt worden.
Een ijsbad is het meest effectief, maar is niet overal direct beschikbaar. Daarnaast is monitoring en behandeling niet goed mogelijk. Zorg voor voldoende personeel (5 of meer) dat getraind is in het gebruik van het koelbad, ALS geschoold is, en zorg voor een adequaat plan in geval van een incident met de patiënt, zoals een wegraking, insult of circulatiestilstand.
Het gebruik van ventilatoren of icepacks alleen wordt afgeraden gezien onvoldoende efficiëntie. Icepacks kunnen wel in combinatie met andere therapie worden gebruikt.
Koelmethode
|
Effect
|
Ventilatoren
|
0.02 °C /min daling
|
Icepacks
|
0.03-0.08°C /min daling
|
Koelen met handdoeken gedompeld in ijswater*
|
0.12-0.16°C /min daling
|
Koudwaterbad (volledige onderdompeling)**
|
0.04-0.26°C /min daling
|
Ijswaterbad (volledige onderdompeling)**
|
0.12-0.35°C /min daling
|
* Handdoeken
** Advies is onderdompeling in een koelbad of ijsbad tenminste met 5 personen te verrichten.
|
Beoordeel de ABCDE opnieuw en handel waar nodig.
Bij ernstige hyperthermie of ernstige elektrolystoornissen (diepe hyponatriëmie); plaats de patiënt op een bewaakte afdeling.
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.