Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen een virale meningitis en een virale encefalitis.
Meestal onschuldige infectie met vooral enterovirussen als belangrijkste veroorzakers. Kent in tegenstelling tot virale encefalitis een gunstig beloop en spontaan herstel.
Onderscheidt zich van een virale meningitis door betrokkenheid van hersenparenchym, waarbij de belangrijkste verwekker het herpes simplex-virus type I (HSV) is. HSV meningitis kent ondanks behandeling met aciclovir een zekere morbiditeit, late sequelae en mortaliteit.
Enterovirussen
Meestal bij kinderen, vooral na luchtweginfecties en mazelen; latente fase van dagen tot weken tussen de virale infectie en de neurologische symptomen (wordt hier niet verder besproken).
Typisch beloop is enkele dagen koorts en hoofdpijn
Koorts, hoofdpijn, braken, gevolgd door neurologische verschijnselen, zoals onrust, hallucinaties, bewustzijnsdaling, gegeneraliseerde of partiële insulten, spraakstoornis, gedragsverandering, amnesie, cognitieve dysfunctie.
Bezoek aan een endemisch gebied? Gebeten door muggen, teken, eekhoorn, hond, vos of vleermuis? Hydrofobie (bij rabiës)? Anderen ook ziek? Infectie van tevoren gehad? HIV of andere immuunstoornis?
Opvang volgens ABCDE-methodiek, in secondary assessment specifieke aandacht voor: algemeen intern onderzoek (waaronder keel, klieren) en neurologisch onderzoek (waaronder bewustzijn, oriëntatie, meningeale prikkeling, fotofobie, fatische stoornissen, spiertonus/-kracht, tremor, reflexen) en huidafwijkingen (exantheem, erythema migrans, herpes zoster/labialis, insectenbeten), parotitis.
NB: Meningeale prikkeling kan ook bij een virale encefalitis gezien worden en is geen sensitief noch specifiek teken van meningitis.
Hoeft in principe niet behandeld te worden, behoudens ondersteunende behandeling
Altijd behandelen als HSV encefalitis (tenzij duidelijke aanwijzingen voor andere verwekker of pathogenese): aciclovir 3 dd 10 mg/kg i.v. (denk aan nefrotoxiciteit, met name bij ouderen, dehydratie en mensen met preëxistente nierfunctiestoornissen. Zorg voor adequate rehydratie en monitor diurese. Reduceer dosis bij verminderde nierfunctie: eGFR 25 tot 50 ml/min 2 dd 10mg/kg i.v.; eGFR 10 tot 25 ml/min 1 dd 10 mg/kg i.v.; CAPD of HD 1 dd 5 mg/kg i.v. (in geval van HD na dialyse toedienen).
(frequente behandelingen voor recidiverende herpes)
Inductiebehandeling met foscarnet 3 dd 60 mg/kg i.v. Reduceer dosis bij verminderde nierfunctie (zie Farmacotherapeutisch Kompas)
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.