Community Acquired Pneumonia (CAP)

Maak onderscheid tussen community acquired pneumonia (CAP) en hospital acquired pneumonia (HAP: ontstaan ten minste 48 uur na ziekenhuisopname, waarbij er geen aanwijzingen zijn dat die bij opname al aanwezig was.

Oorzaken

In het algemeen zijn S. pneumoniae, H. influenzae en M. pneumoniae de belangrijkste verwekkers van CAP.
Bij patiënten opgenomen op de ICU met een ernstige CAP zijn S. pneumoniae, Legionellaspp., Enterobacteriaceae en S. aureus de belangrijkste verwekkers.
Symptomen en beeld op X-thorax bij initiële presentatie zijn geen betrouwbare voorspellers van verwekker! Zie infecties bij immuungecompromitteerde patiënten.
Denk aan aspiratiepneumonie bij braken en slik- of bewustzijnsstoornissen.
Oorzaken van hospital acquired pneumonia (HAP): veelal Gram negatieven (Enterobacteriaceae, P. aeruginosa. Bij aspiratie naast (an)aerobe keelflora ook Gram-negatieven en S.aureus).

Anamnese

Buitenlandbezoek, antibiotische voorbehandeling, ziekenhuisverblijf/woonachtig in verpleeghuis.

Lichamelijk onderzoek

Let op symptomen wijzend op ernstig ziek zijn: ademfrequentie ≥ 30/min, acute verwardheid (mentaal), RR syst ≤90 of diast ≤ 60 mmHg en leeftijd ≥ 65 (AMBU 65 criteria zie Beleid).

Laboratorium onderzoek

Bloed: Hb, Leukocyten+differentiatie, Na, K, ureum, kreatinine, CRP en bloedgasanalyse, leverenzymen.

Aanvullend onderzoek

X-thorax: infiltraat
POCUS: focaal B-lijnen, pleurale afwijkingen, subpleurale consolidaties, hepatisatie
Gramkleuring en kweek van sputum en (eventueel) pleuravocht Bloedkweken
Sneltesten urine: Legionella urine antigen test en pneumokokken urine antigen test (PUAT): zie Algoritme.
Overweeg: PCR en/of serologisch onderzoek op Mycoplasma,Chlamydia,Coxiella,Legionellaen respiratoire virussen
Overweeg BAL bij niet opknappen of verdenking opportunistische infectie

Beleid

Eerste opvang zie opvang instabiele patiënt en sepsis.
Keuze van empirische antibiotische therapie hangt af van de ernst (zie Algoritme)
Maak voor het bepalen van de ernst gebruik van de AMBU-65 (zie onder) òf de PSI-score òf een pragmatische classificatie (ambulant, opname zaal met matig ernstige of ernstige CAP of opname IC). De PSI-score is niet accurater in het voorspellen van de sterfte dan de AMBU-65. Volg het lokale antibioticumbeleid, of SWAB-richtlijn.
AMBU-65-score: kerncriteria: ademfrequentie ≥ 30/min, acute verwardheid, RR syst ≤ 90 of diast ≤ 60 mmHg, ureum > 7 mmol/l en leeftijd ≥ 65 jaar.

Risicofactoren voor Legionella: Recent bezoek buitenland Legionellaepidemie
Falen van behandeling met β-lactam antibioticum
Bij reizigers uit gebieden met frequent voorkomen van penicilline resistente S. pneumoniae penicilline verhogen naar 6dd 2 miljoen E i.v. of ceftriaxon 1dd 2000 mg i.v./cefotaxim 4dd 1000 mg i.v.
Bij fulminante pneumonie in aansluiting op influenza penicilline vervangen door β-lactam met activiteit tegen S. aureus; als de CAP optreedt na een episode van influenza, dient ook anti-influenza behandeling gestart te worden totdat de resultaten van de influenza PCR bekend zijn. Denk aan isolatiemaatregelen.
In het geval van aspiratie vervang β-lactam door amoxicilline-clavulaanzuur 4dd 1200 mg i.v.
Antibiotica bijstellen op geleide van kweek.

Complicaties

Zie: Parapneumonische effusie en pleura-empyeem.

Geef feedback

Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.

Om feedback te kunnen geven, dient u een account aan te maken of in te loggen

Community Acquired Pneumonia (CAP)

Tools

Referenties

Geef feedback

Cookie melding