Galsteenlijden

Algemeen

Symptomatisch galsteenlijden is onder te verdelen in:

Symptomatische cholecystolithiasis
Symptomatische choledocholithiasis
Acute cholecystitis
Cholangitis
Biliaire pancreatitis

Oorzaken

Prevalentie van galblaasstenen in westerse landen is 13-22%. Galblaasstenen zijn onder te verdelen in pigment stenen en cholesterolstenen. In Nederland: 90-95% cholesterolstenen.

Risicofactoren: vrouwelijk geslacht, overgewicht, leeftijd (> 40 jaar), zwangerschap, snel gewichtsverlies, diabetes mellitus, cirrose, oestrogenen gebruik, parenterale voeding, positieve familie anamnese.

Differentiaal diagnose

Pancreatitis, niersteenkoliek, ulcuslijden, perforatie, refluxziekte, appendicitis.

Symptomen

Symptomatische cholecystolithiasis: Biliaire kolieken: Aanvalsgewijze pijn rechtsboven in de buik of in epigastrio, eventueel uitstralend naar het rechter schouderblad. Vaak uitgelokt door maaltijden. Gepaard met bewegingsdrang, misselijkheid, braken.
Bij cholecystitis continue pijn rechtsboven in de buik en koorts.
Bij choledocholithiasis pijn rechtsboven in de buik en tekenen van cholestase: ontkleurde ontlasting, donkere urine, icterus.
Bij cholangitis tekenen van cholestase en koorts of sepsis.

Anamnese

Duur van de klachten, aard en lokalisatie buikpijn, uitstralende pijn, bewegingsdrang, misselijkheid, braken, koorts, koude rillingen, kleur ontlasting en urine, voorgeschiedenis met galsteenkolieken, galblaas/appendix nog in situ, familie anamnese, recent fors gewichtsverlies (bv bariatrische chirurgie), medicatiegebruik.

Lichamelijk onderzoek

Temperatuur, soms drukpijn rechtsboven in buik.

Bij cholecystitis: Murphy’s sign (pijnlijke palpatie rechts subcostaal bij diep inademen), palpabele galblaas.

Bij choledocholithiasis / cholangitis: icterus.

Laboratorium onderzoek

Bloedbeeld, CRP, bilirubine, alkalisch fosfatase, gamma-GT, ASAT, ALAT, amylase/lipase, stollingsparameters.

Aanvullend onderzoek

Echo abdomen: Galstenen in galblaas? Tekenen van cholecystitis? Gedilateerde galwegen? Stenen in ductus choledochus?
NB: sensitiviteit en specificiteit van echografie voor aantonen van galstenen in de galblaas is respectievelijk 84% en 99%; voor aantonen van cholecystitis respectievelijk 81% en 83 %
Bij hoge verdenking op galsteenlijden en negatieve echo abdomen: MRCP of EUS (endoscopische echografie).
Bij hoge verdenking op cholecystitis en negatieve echo abdomen: CT-abdomen of herhalen echo abdomen na 12 uur.

Beleid

Symptomatische cholecystolithiasis: ontslag, pijnstilling, electieve (laparoscopische) cholecystectomie inplannen.
Symptomatische choledocholithiasis: ERCP (< 24 uur) met papillotomie en steenextractie gevolgd door (laparoscopische) cholecystectomie (bij voorkeur < 72 uur na ERCP).
Acute cholecystitis: (laparoscopische ) cholecystectomie (<72 uur).
Bij patiënten met ernstige comorbiditeit kan percutane galblaasdrainage worden overwogen. Antibiotica alleen bij hoog risico cholecystitis (sepsis, perforatie, immuundeficiëntie, ASA III/IV).
Cholangitis: Breed spectrum antibiotica (volgens lokale richtlijn of SWAB richtlijn), ERCP met papillotomie en steenextractie < 24 uur. Bij ernstige comorbiditeit of niet slagen van ERCP kan percutane galwegdrainage worden overwogen.
Bij goede kliniek, galafvloed en negatieve bloedkweken kunnen de antibiotica spoedig na ERCP worden gestaakt.

Geef feedback

Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.

Om feedback te kunnen geven, dient u een account aan te maken of in te loggen

Galsteenlijden

Symptomatisch galsteenlijden is onder te verdelen in:

Referenties

Geef feedback

Cookie melding