(Convulsieve) status epilepticus (CSE)

Algemeen

De definitie van een convulsieve status epilepticus is een tonisch-clonisch insult met een duur ≥ 5 minuten, of meerdere tonisch-clonisch insulten zonder dat de patiënt tussentijds weer bij komt, of drie of meer tonisch-clonische insulten in een uur tijd.

Differentiaal diagnose

Convulsieve syncope, hartritmestoornissen, dystonie, conversie, migraine, metabole stoornissen (hypo-/hyperglykemie), hypertensieve encefalopathie, eclampsie, intoxicatie (cocaïne), alcoholonttrekking.

Anamnese

Voorgeschiedenis? Bekend met epilepsie? Anti-epileptica of andere medicatie? Welke? Ingenomen? Onderliggend lijden? Uitlokkende factoren als slaapdeprivatie of ziek zijn? Urine-incontinentie? Tongbeet? Duur van de aanval? Welke verschijnselen? Eerder doorgemaakt hersenletsel? Drugs? Familie anamnese.

Lichamelijk onderzoek

Opvang volgens ABCDE-methodiek. Wees alert op mogelijke aspiratie. Hartritme: atriumfibrilleren kan wijzen op CVA als oorzaak insult. Aanwijzingen intoxicatie (anticholinerg of sympathicomimetisch toxidroom)? Is er een (laterale) tongbeet? Urine-incontinentie? Neurologisch onderzoek, meningeale prikkeling, postictale verwardheid of parese? Koorts? (passagère temperatuursverhoging is normaal na een insult) Petechiën, bloedingen nagelbed? (meningokokkensepsis, endocarditis) Aanwijzingen trauma?

Laboratorium onderzoek

Hb, leukocyten, GGT, ALAT, CRP, Na, K, Ca, Mg, glucose, kreatinine, CK, overweeg spiegels anti-epileptica of onderzoek op drugs in overleg met apotheker.

Aanvullend onderzoek

Zie Epileptisch consult.

Beleid

Veiligstellen vitale functies (Airway, Breathing, Circulation). Zorg voor vrije ademweg (cave: kaakklem) en breng zo nodig Mayo tube Geef 15 liter O₂/minuut.
Bij status epilepticus dient intubatie overwogen te worden
Corrigeer hypoglykemie. Geef glucose 10 gr als langzame bolus i.v. (10 gr = 100 ml gluc 10% = 20 ml gluc 50%: verwachte stijging 2 mmol/L per 10 gr) en controleer glucose < 10 minuten, zo nodig herhalen, bij verdenking thiaminedeficiëntie eerst 250 mg thiamine i.v. of i.m. toedienen.
Spoedconsult neuroloog voor diagnostiek/therapie/overplaatsing (afd. neurologie of IC).
- Stap 1: geef 5 mg midazolam buccaal, nasaal, m. of i.v. Alternatief: 4 mg lorazepam i.v. (cave: ademhalingsdepressie en tensiedaling). Zo nodig eenmaal herhalen na 5 minuten.
- Stap 2: opladen met anti-epilepticum
  - Indien convulsies persisteren: voorkeur voor fenytoïne 20 mg/kg i.v., inloopsnelheid maximaal 50 mg/min, ouderen maximaal 30 mg/min, onder bewaking hartritme en bloeddruk. Onderhoud: 2 dd 100-150 mg/dag. (cave: bradycardie, toediening onder bewaking hartritme; geef 1 mg atropine i.v. bij ernstige bradycardie).
  - Indien convulsieve status epilepticus is onderdrukt en er wordt gekozen toch op te laden: voorkeur voor levetiracetam 1000-3000 mg i.v. of valproïnezuur 25 mg/kg i.v.
- Stap 3: indien falen benzodiazepine en anti-epilepticum (na 30-60 minuten, refractaire status epilepticus): overname door IC en start of verhoog midazolam of start anestheticum (bijvoorbeeld midazolam bolus i.v. 0,2 mg/kg (maximale snelheid 4 mg/minuut) gevolgd door continu infuus van 0,05-0,4 mg/kg/uur) of propopfol of thiopental
Temperatuurverhoging behandelen met paracetamol
Zie Epileptisch insult voor verder beleid

Complicaties

Hypoxie/ademdepressie, hypoglykemie, lactaatacidose, hyperkaliëmie, rhabdomyolyse. Mortaliteit van CSE is > 10%; snel handelen geboden.

Geef feedback

Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.

Om feedback te kunnen geven, dient u een account aan te maken of in te loggen

(Convulsieve) status epilepticus (CSE)

Referenties

Geef feedback

Cookie melding