Het cholinerg syndroom is potentieel levensbedreigend. Het ontstaat door accumulatie van acetylcholine in de synapsspleet. Dit wordt veroorzaakt door remming van acetylcholinesterase dat normaliter het aanwezige acetylcholine hydrolyseert.
De volgende middelen kunnen dit syndroom veroorzaken:
- Pesticiden (organofosfaten en carbamaten)
- Zenuwgas (sarin, VX, novitsjok)
- Medicinale acetylcholinesteraseremmers (fysostigmine, rivostigmine, pyridostigmine)
- Paddenstoelen (Inocybe en Clitocybe)
Diagnose
Het cholinerg syndroom is een klinische diagnose. Wanneer onbekend is of de patiënt aan een van bovengenoemde middelen is blootgesteld dan wel heeft ingenomen, wijzen met name de parasympatische verschijnselen (secreties) in de richting van een cholinerge intoxicatie.
De klinische presentatie bestaat uit een constellatie van neuronale overstimulatie en is een direct gevolg van de suprafysiologische aanwezigheid van acetylcholine (parasympathisch zowel pre- als postganglionair, sympathisch en somatisch pre-ganglionair, en in het centraal zenuwstelsel). De uiteindelijke presentatie hangt af van de meer dominante muscarine danwel nicotinische stimulatie.
- Centraal zenuwstelsel: agitatie, verwardheid, coma en insulten, demping van ademhalingscentrum
- Neuro musculair: fasciculaties en spierzwakte
- Parasympathisch: acroniem “ DUMBELS”, diarree, urineren, miosis, bradycardie, bronchorhoe en bronchoconstrictie (wheezing, hypoxemie, cyanose), emesis (braken), lacrimatie (tranenvloed), salivatie (speekselvloed)
- Sympathisch: mydriasis, tachycardie, hypertensie en hyperglycemie, zweten
Tekenen van een ernstig cholinerg syndroom: hypotensie, dyspnoe, Cheyne-Stokes ademhaling en cyanose.
Vitale kenmerken: bradycardie of tachycardie, bradypnoe, hypertensie of hypotensie
Pupillen: miosis of mydriasis
Neuromusculair: fasciculaties, spierzwakte
Mentale status: opwinding, agitatie, verwardheid, angst, insult, coma
Huid en slijmvliezen: transpireren, speekselvloed, tranenvloed
Abdomen: diarree en veelvuldig urineren
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.